De terugkeer van Johan Cruijff is met veel hosannageroep begeleid. De grote vraag is natuurlijk wat men mag verwachten van de Verlosser en wat Hij daaraan kon doen.
De crisis van Ajax is als volgt te verklaren. De Amsterdamse club heeft na de glorieperiode onder Van Gaal niet zijn vaste plaats in het Europese topvoetbal weten te behouden.
Dit komt omdat Ajax de eerste plaats in eigen land moest afstaan aan PSV en zodoende via een omweg zich moest plaatsen voor de Champions League en die omweg bleek soms te lastig om schadevrij af te leggen. Door het twee keer missen van de deelname aan dit toernooi kwam de club financieel in de problemen en verloor ze het contact met de Europese top. Zodoende werd besloten tot paniekaankopen om het tij te keren en dit werkte averechts.
De verhuizing van De Meer naar de ArenA en vooral de beursgang hebben achteraf financieel niets opgeleverd en dat betekent dat de zakelijke politiek de beoogde vruchten niet heeft afgeworpen. De komst van Cruijff kan een nieuwe impuls zijn voor het kapitaal krachtig maken van de club. Er zullen nu zeker meer sponsors bereid zijn om te investeren in Ajax als Cruijff zich met het sportieve beleid gaat bemoeien. Maar dat is natuurlijk niet wat de club echt van de terugkeer van de Verlosser verwacht. In tegenstelling tot Hans Wiegel bij de VVD is Cruijff blijkbaar nu echt bereid om het voortouw te nemen bij een hervorming en niet als een orakel uit de verte zijn waarheid te prediken.
Iedereen heeft al jaren op dit moment gewacht en daarom verdient Cruijff zeker een aanmoediging. Maar wat kan hij nu meer dan Van Basten aanstellen als de nieuwe technische man die de lijnen moet uitzetten. Of haalt hij Rijkaard over om naar Ajax te komen? Met zijn contacten kan Cruijff misschien enkele jeugdspelers bij topclubs strikken al moeten de aantekening worden gemaakt dat Cruijff’s aankoopbeleid als trainer in De Meer veel te wensen overliet (we denken maar aan Meijer, Stapleton en Sörensen) en in Nou Camp (Hagi, Prosinecki en Kodro).
Dus een goed advies aan de Ajacieden: laat Cruijff geen aankopen doen, dat is namelijk niet zijn beste kwaliteit. Grappig is dat in Spanje de plotselinge move wordt uitgelegd als een duidelijk afstand nemen van het beleid bij Barcelona, waar José Mourinho op het punt staat om te worden benoemd. De relatie met Mourinho lijkt nu al net zo gevoelig als die met Van Gaal tien jaar geleden.
Het aantrekken van de Portugees ziet Cruijff als een persoonlijke belediging en daarmee komt er een breuk met de Blauwe Olifant. En zodoende moet Cruijff wel een nieuw werkterrein vinden. Ajax is na twintig jaar een uitstekend vluchtoord. Alleen moet Cruijff Ajax wel aan aansprekende successen helpen, want anders zet hij zijn geloofwaardigheid enorm op het spel. Dus hij moet een goede staf bouwen, dus met zijn getrouwen Van Basten als technisch-directeur, Van ’t Schip of Rijkaard als hoofdtrainer en Wim Rijsbergen als hoofd jeugdopleiding.
Wat Cruijff na twintig jaar aantreft is precies dezelfde situatie als waarin hij de club in 1988 achterliet: een ambitieuze club, die verstrikt is geraakt in de eigen ambities en in Nederland de tweede viool speelt. Wat merkwaardig dat Cruijff zelfs gisteren de naam van de nummer 1 niet echt uit zijn mond kreeg. Die drie letters uit Eindhoven zitten hem blijkbaar nog steeds dwars.
Maar sinds zijn eerste vertrek bij Ajax in 1973 is PSV gewoon de best presterende club van het land. Het zou een uitdaging moeten voor heel Ajax om daar eens sportief een einde aan te maken en zonder met demagogische kletspraat het tegendeel te willen bewijzen, want anders verandert er weer niets.
Rick Klein Verdijk
