De ontboezeming van Johan Cruijff waarom hij niet naar het WK-78 is gegaan, zorgde na een etmaal van zwijgen in zijn vaderland alsnog voor een hype vanaf het moment dat voetbalonline het meldde. De vraag is natuurlijk wel of Cruijff de waarheid spreekt.
Niemand twijfelt een moment aan de juistheid van de veronderstelling dat Cruijff zijn gezin liever niet meer alleen achter liet voor een WK, nadat een malloot zijn huis had betreden en hem had bedreigd. De vrees voor een gijzeling of ontvoering moet zeer groot zijn geweest en daarom wilde Cruijff er tot gisteren nooit in het openbaar over spreken. Er bestaan echter voldoende bronnen, waaruit blijkt dat de sterspeler aan de vooravond van de finale in München al had laten weten dat hij niet naar het volgende WK in Argentinië zou gaan.
Tegenover hoofdredacteur Joop Niezen van Voetbal International verklaarde Cruijff: ‘Dit is mijn eerste en laatste WK.’ De sterspeler liet erg geen twijfel over bestaan dat hij in 1978 zou stoppen met topvoetbal. Het toernooi in Argentinië kwam voor hem te laat. Als reden van dit voornemen zei Cruijff in het weekblad: ‘Ik heb in weken mijn vrouw niet gezien. En mijn kinderen evenmin. Alles draait om voetbal. Je bent steeds met ik, ik bezig. Daar wil ik van af. Mijn kinderen komen op een leeftijd dat ze zich bewust worden dat hun vader altijd weg is. Ik wil hen dat niet aandoen.’ Daarna verklaarde Cruijff overal dat hij het volgende WK niet meer zou meemaken.
In 1974 wist iedereen eigenlijk al dat Cruijff niet naar het WK in Argentinië zou gaan. De superster keek niet alleen op tegen het lange verblijf in Zuid Amerika, maar vooral ook tegen het risico dat hij daar zou lopen. In 1972 had hij met Ajax in Buenos Aires gespeeld om de wereldcup (tegen Independiente) en die reis ging gepaard met veel incidenten. De vrees voor een ontvoering was toen groot, vooral ook omdat de toenmalige Philips-directeur Van der Panne net was ontvoerd en pas bij een aankomst van Ajax werd vrijgelaten. De wedstrijd was ook een vervelende ervaring en Cruijff verzuchtte op de terugreis dat hij nooit meer naar Buenos Aires zou terugkeren: ‘Dit is de eerste en de laatste keer.’
Nadat Cruijff na een zeer teleurstellend EK in Joegoslavië door de nieuwe bondscoach Jan Zwartkruis was overgehaald om zich toch beschikbaar te stellen voor Oranje in de voorronde van het WK-78, kan de sterspeler zelf hebben getwijfeld of hij niet op de beslissing om niet naar Argentinië te gaan kon terugkomen. Alleen wanneer dit het geval is geweest, is de ontboezeming van gisteren interessant, maar dat weten we niet. Cruijff heeft voor de mislukte gijzeling nooit de indruk gewekt dat hij twijfelde aan zijn afwezigheid in Argentinië. Wel kan de inbreuk in zijn privé-leven een bevestiging zijn geweest van de wens om zijn gezin nooit meer in de steek te laten voor een groot toernooi. De beroemde actie van de TROS (‘Trek Cruijff over de streep’) vond erna plaats en was achteraf een kansloze missie.
Jurriaan van Wessem
